ဆစ္ဒနီမွာ အိမ္၀ယ္မယ္ဆိုရင္ ... (၃)

ဆစ္ဒနီမွာ အိမ္၀ယ္မယ္ဆိုရင္ ... (၁)

ဆစ္ဒနီမွာ အိမ္၀ယ္မယ္ဆိုရင္ ... (၂)

 

အိုးပိုင္ အိမ္ပိုင္ - အပိုင္း (၅)

    ၅။ အိမ္၀ယ္ရင္ ဆက္ဆံရမယ့္သူမ်ား အေၾကာင္း

    ၅(က)။ အေရာင္းပြဲစားနဲ႔ အ၀ယ္ပြဲစား

    အေရာင္းပြဲစားေတြကေတာ့ အိမ္ေရာင္းမယ့္သူဘက္က ေစ်းအမ်ားဆံုးနဲ႔၊ အၿမန္ဆံုးေရာင္းထြက္သြားေအာင္ ေရာင္းသူစီက အခေၾကးေငြယူၿပီး လုပ္ေဆာင္ေပးတဲ့သူေတြပါပဲ။ ၀ယ္သူက တစ္ၿပားမွ ေပးစရာ မလုိပါဘူး။ သူတို႔က ေရာင္းသူအက်ိဳးအတြက္ အဓိကလုပ္ေပးတယ္ဆိုေပမယ့္ ၀ယ္သူေတြအေနနဲ႔လည္း သူတုိ႔နဲ႔ အဆက္အသြယ္ေကာင္းေကာင္း ရွိထားရပါတယ္။ ကိုယ္စိတ္၀င္စားတဲ့ ရပ္ကြက္မွာလုပ္တဲ့ နာမည္ၾကီး agent ေတြစီမွာ ဥပမာ "ငါ Parramatta မွာ ၃-၄ သိန္းခြဲ လံုးခ်င္းအိမ္၊ ၂-၃ အိပ္ခန္း၊ တိတ္ဆိတ္တဲ့လမ္းမ်ိဳး ရွာေနတယ္" ဆိုၿပီး ကုိယ္ရွာေနတဲ့ပံုစံေလးေၿပာထားသင့္ပါတယ္။ သူတို႔ကလည္း ေရာင္းသူေပၚတာနဲ႔ ေစ်းကြက္ေပၚမတင္ခင္ကတည္းက ဖုန္းေခၚ၊ မက္ေဆာ့ပို႔ လုပ္ေပးပါတယ္၊ ၿမန္ၿမန္ေရာင္းထြက္ေအာင္လုိ႔ေလ။ တကယ္တမ္း အၿပိဳင္အဆုိင္ ၀ယ္ရတဲ့အိမ္ေတြက်ေတာ့ ေစ်းကြက္ထဲေတာင္ မတင္ရေသးပဲ အဲဒီနည္းနဲ႔ ၀ယ္သူေတြက ေကာက္၀ယ္သြားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။

   တစ္ခ်ိဳ႔ ၀ယ္သူေတြက အ၀ယ္ပြဲစားကို ခန္႔ထားပါတယ္။ သူတို႔က ကိုယ္လုိခ်င္တဲ့အိမ္မ်ိဳးကို ေစ်းအသက္သာဆံုးရေအာင္ ၀ယ္သူဆီက အခေၾကးေငြယူၿပီး ၀ယ္သူအက်ိဳးအတြက္ ေဆာင္ရြက္ေပးပါတယ္။ ကိုယ္ခန္႔ထားတဲ့ အ၀ယ္ပြဲစားက ကိုယ္စိတ္၀င္စားတဲ့ ရပ္ကြက္နဲ႔ ေစ်းတန္း (price range) မွာ ကြ်မ္းက်င္သူ (specialize) ၿဖစ္ဖုိ႔လည္း လုိပါတယ္။

    ၅(ခ)။ ဘဏ္နဲ႔ ဘဏ္ပြဲစား

    ဘဏ္အေၾကာင္းေၿပာမယ္ဆိုရင္ ကိုယ္ေငြေခ်းခ်င္တဲ့ ဘဏ္ႏွစ္ခု၊ သံုးခုနဲ႔ စကားေၿပာထားၿပီး ကိုယ့္ကို ဘယ္ေလာက္ေခ်းႏိုင္မလဲဆိုတာ ေမးထားရပါမယ္။ ကိုယ္မအားရင္ေတာင္ ညေနပိုင္းနဲ႔ စေန၊ တနဂၤေႏြေတြမွာ ဘဏ္ကခန္႔ထားတဲ့ mobile banker ေတြကို အိမ္လာခုိင္းလို႔ ရပါတယ္။ ဘဏ္ေတြကို ေရြးခ်ယ္ရာမွာလည္း နံမည္ၾကီး ဘဏ္ရဲ႔ အတုိးႏႈန္းက မတိမ္းမယိမ္းဆိုေတာ့၊ သူတို႔ရဲ႔ customer service၊ ကိုယ့္နဲ႔ အလုပ္လုပ္တဲ့ mobile banker ရဲ႔ ယံုၾကည္စိတ္ခ်ရမႈေတြကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားရပါမယ္။ ဘဏ္တစ္ခုခ်င္းစီနဲ႔ စကားမေၿပာခ်င္တဲ့သူေတြ (သို႔) ဘဏ္က တုိက္ရုိက္ေခ်းလို႔ မရတဲ့သူေတြကေတာ့ ဘဏ္ပြဲစား (mortgage broker) ေတြက တစ္ဆင့္ သြားၾကပါတယ္။ သူတုိ႔ကေတာ့ ဘဏ္ေတြနဲ႔ အခ်ိတ္အဆက္ရွိၿပီး ေခ်းမယ့္ဘဏ္စီက ေခ်းခ်င္တဲ့ ပမာဏကို ရေအာင္ စီမံသင့္ေတာ္ေအာင္ လုပ္ေပးသူေတြပါပဲ။ ပြဲၿဖစ္သြားရင္ေတာ့ သူတို႔က ဘဏ္ေတြဘက္က အခေၾကးေငြရပါတယ္။ ကိုယ့္ဘက္က ေပးစရာ မလုိပါဘူး။

    ၅(ဂ)။ ပိုင္ဆိုင္မႈ လြဲေၿပာင္းေရး အရာရွိ (conveyancer) သို႔ ေရွ႔ေန

    ပိုင္ဆိုင္မႈကို လြဲေၿပာင္းဖုိ႔၊ စာခ်ဳပ္စာတမ္းကိစၥေတြ အေသးစိတ္စစ္ေဆးဖုိ႔ ၀ယ္သူေရာ၊ ေရာင္းသူေရာ ကိုယ္စီမွာ ပိုင္ဆိုင္မႈ လြဲေၿပာင္းေရး အရာရွိ (conveyancer) သို႔ ေရွ႔ေန (lawyer) ရွိထားရပါမယ္။ conveyancer နဲ႔ lawer ဘာကြာသလဲဆိုေတာ့ lawer က conveyancer တတ္တဲ့ ပိုင္ဆိုင္မႈကို လြဲေၿပာင္းဖုိ႔၊ စာခ်ဳပ္စာတမ္းကိစၥေတြပါ ကြ်မ္းက်င္တတ္ေၿမာက္ထားတဲ့အၿပင္ကို တၿခား ဒီကိစၥနဲ႔ မပတ္သက္တဲ့ ေရွ႔ေနပညာရပ္ေတြၿဖစ္တဲ့ မႈခင္းေရးရာ၊ ရာဇ၀တ္မႈ၊ လူ႔အခြင့္အေရး ပညာရပ္ေတြပါ တတ္ေၿမာက္ထားသူဆိုေတာ့ ေစ်းပိုၾကီးေလ့ရွိပါတယ္။ ဒီကိစၥအတြက္ကေတာ့ conveyancer က လံုေလာက္ပါတယ္။ conveyancer or lawer အတြက္ ၁၀၀၀-၂၀၀၀ ေဒၚလာေလာက္ကုန္က်ပါတယ္။ သူတို႔ကို ေရြးခ်ယ္ရာမွာလည္း အလုပ္အေတြ႔အၾကံုနဲ႔၊ လုပ္ရည္ကိုင္ရည္အတြက္ reputation က အေရးၾကီးပါတယ္။

    ၅(ဃ)။ အိမ္စစ္ေဆးသူမ်ား (pest and building inspectors)

    ကိုယ္ၾကိုက္တဲ့အိမ္ေတြ႔လို႔၊ ေစ်းတည့္ၿပီးဆိုရင္ စံေပၚ ၀.၂၅% ေပးၿပီး အိမ္ကို စစ္ေဆးတဲ့သူေတြ ေခၚၿပီး စစ္ရပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ေတြကလည္း မစစ္ပါဘူး။ ၅၀၀-၁၀၀၀ ေဒၚလာေလာက္ပဲ ေပးရတာဆုိေတာ့ အိမ္တန္ဖိုးနဲ႔တြက္ရင္ မေၿပာပေလာက္ေပမယ့္ ၿခစားေနတဲ့အိမ္ မသိပဲ ၀ယ္မိရင္ ၾကာလာရင္ ၿပိဳမွာေပါ့၊ အေဆာက္အအံုပိုင္းဆုိင္ရာ ခုိင္မာမႈ၊ အိမ္ေစာင္းတာ၊ အဓိကအက္တာ၊ ကြဲတာေတြကို ပလာစတာေလးကိုင္ၿပီး ေဆးၿပန္သုတ္ထားရင္ ကိုယ္ဘယ္လုိသိမလဲ။ သူတို႔လို ပညာရွင္ေတြကို ေခၚစစ္ခုိင္းမွပဲ သိမွာေပါ့။ ေစ်းသက္သာတဲ့ ကုမၸဏီေတြကေတာ့ စစ္ေဆးၿပီး ဘယ္မွာ အက္တယ္၊ ကြဲတယ္ ဆိုၿပီး စာရြက္ေလးပဲ ထုတ္ေပးေပမယ့္ ေသေသခ်ာခ်ာ လုပ္တဲ့ကုမၸဏီေတြက်ေတာ့ ဓာတ္ပံုနဲ႔ အေသအခ်ာ report ထြက္လာေတာ့ ဘယ္ေနရာကဆိုတာ တိတိက်က် သိရေတာ့ အိမ္ရွင္ကုိ ေစ်းေလ်ာ့ခိုင္းလို႔ရတယ္၊ ကိုယ္ဘာသာကိုယ္ၿပင္ရင္လည္း ဘယ္ေနရာၿပင္ရမယ္ဆိုတာ သိတာေပါ့။ http://www.childspropertyinspections.com.au/ ကိုေတာ့ ေကာင္းတယ္လုိ႔ ညႊန္းခ်င္ပါတယ္။

    ၅(င)။ ေကာင္စီ (council)

    "သမီးလုိခ်င္ အေမၾကည့္" ဆိုသလုိ အိမ္၀ယ္ရင္ ေကာင္စီကိုလြတ္လို႔ မၿဖစ္ပါဘူး။ ဥပမာ ကိုယ္က ေအးေအးလူလူ တိတ္တိတ္ဆိပ္ဆိပ္ေနခ်င္လို႔ လံုးခ်င္းအိမ္၀ယ္ပါတယ္ဆိုမွ အဲဒီဇုန္က အထပ္ၿမင့္ေဆာက္ခြင့္ေပးထားတဲ့ဇုန္ဆိုရင္ ေရရွည္မွာ ကိုယ္ပတ္ပတ္လည္မွာ တိုက္ခန္းေတြနဲ႔ လူေနထူထပ္လာႏုိင္ပါတယ္။ အေရာင္းအ၀ယ္ စာခ်ဳပ္မွာ ေကာင္စီက ခ်မွတ္ထားတဲ့ ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြ၊ ခြင့္ၿပဳခ်က္ေတြ ပါပါတယ္။ ဖတ္သင့္ပါတယ္။ ကုိယ္နားမလည္ရင္ conveyancer သို႔ ေကာင္စီကို ေမးၿမန္းရွင္းလင္းသင့္ပါတယ္။

    ---

    ကဲ ... ေမာင္ကန္ဂရူးေၿပာသလို အိမ္၀ယ္ရတာနဲ႔ မိန္းမယူတာထက္ ပိုၿပီး စဥ္းစားရၾကပ္တယ္ဆုိတာ မဟုတ္ဘူးလား။ ဟီးဟီး ...

    ေနာက္ပို႔စ္မွာေတာ့ အိမ္၀ယ္ရင္ ၿဖတ္သန္းရမယ့္ အဆင့္ဆင့္ကို ေရးပါမယ္။ မိန္းမယူရင္ တစ္ဆင့္ၿပီးမွ တစ္ဆင့္သြားရသလုိေပါ့။ ရည္းစားစကားၿဖင့္ မေၿပာရေသးဘူးပဲ ဘယ္ေတာ့ လက္ထပ္ၾကမလဲဆုိတာ သြားေမးလို႔ မရသလုိေပါ့။ ခစ္ခစ္
*********************************************************************************
အိုးပိုင္ အိမ္ပိုင္ - အပိုင္း (၆)

၆။ အိမ္၀ယ္ရင္ ၿဖတ္သန္းရမယ့္ အဆင့္မ်ား။

၆(က)။ စီမံကိန္း ေရးဆြဲၿခင္းႏွင့္ ေငြေၾကးစုေဆာင္းၿခင္း

ကြ်န္ေတာ္ အပိုင္း (၁) မွာေၿပာခဲ့သလုိပဲ ကိုယ္အိုးကိုယ္အိမ္အပိုင္ေလးနဲ႔ ေနဖို႔ဆိုတာ ေအာ္စီတုိင္း လက္လွမ္းမွီတာၿဖစ္လို႔ ေသေသခ်ာခ်ာ စီမံကိန္းခ်ၿပီး စီစဥ္ထားတဲ့အတုိင္း စုေဆာင္းမယ္ဆုိရင္ မေႏွးတဲ့အခ်ိန္အတြင္းမွာ အိမ္၀ယ္ႏိုင္ၾကပါတယ္။ ဒီအဆင့္ကို အိမ္၀ယ္မယ့္သူတုိင္း ၿဖတ္သန္းၾကရပါတယ္။ ဒီအဆင့္ကို မၿဖတ္သန္းတဲ့ တခ်ိဳ႔သူေတြက အိမ္၀ယ္မယ္ဆိုၿပီး အိမ္လိုက္ရွာတဲ့အဆင့္ကို တန္းသြားဖုိ႔ ၾကိဳးစားေတာ့ မွန္းခ်က္နဲ႔ ႏွမ္းထြက္မကိုက္၊ မတည္ေငြ (deposit) အလံုအေလာက္မရွိ၊ ဘဏ္ကေငြထုတ္မေခ်း၊ ေခ်းရမယ့္ေငြကမ်ားေတာ့ ၿပန္ဆပ္ရမယ့္ေငြလည္းမ်ားေတာ့ မေခ်းႏိုင္တာေတြၿဖစ္တာ ေတြ႔ရပါတယ္။

စီမံကိန္းခ်ရာမွာ Commonwealth bank က တြက္စက္ေလးေတြက ေတာ္ေတာ္အသံုးတည့္ပါတယ္။ ကိုယ္လက္ရွိ၀င္ေငြ၊ ထြက္ေငြနဲ႔ ဘဏ္က ကိုယ့္ကို ဘယ္ေလာက္ ေခ်းႏိုင္သလဲဆိုတာ သိခ်င္ရင္ How Much Can I borrow Calculator မွာ မွန္းတြက္ၾကည့္လုိ႔ရပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ကိုယ္တစ္ပတ္ကို ဘယ္ေလာက္ၿပန္ဆပ္ႏုိင္ရင္ ဘယ္ေလာက္ေခ်းလို႔ရသလဲ (ဥပမာ ကုိယ္အခု အိမ္လခေပးေနတဲ့ပမာဏေလာက္ပဲ အိမ္ေၾကြးၿပန္ဆပ္မယ္ဆိုရင္ ဘယ္ေလာက္ေခ်းလုိ႔ရမလဲ) ဆိုတာသိခ်င္ရင္ Home Loan Calculator မွာ တြက္ၾကည့္လုိ႔ရပါတယ္။ အဲဒါနဲ႔ေၿပာင္းၿပန္ ... ကိုယ္ဘယ္ေလာက္ေခ်းရင္ တစ္ပတ္ကို ဘယ္ေလာက္ၿပန္ဆပ္ရမလဲဆုိတာလည္း အဲဒီမွာ Loan Amount ဆုိတာေလးကို ေရြးၿပီး တြက္ၾကည့္လုိ႔ရပါတယ္။ ကိုယ့္အေၾကြးကို ဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာၿပန္ဆပ္ရမလဲဆုိတာတြက္ခ်င္ရင္Loan Term ဆိုတာေလးကို ေရြးၿပီး လုပ္ၾကည့္လုိ႔ရပါတယ္။ ဒါဆုိ ကိုယ္ဘယ္ေလာက္ေခ်းႏိုင္မယ္၊ ကိုယ္ဘယ္ေလာက္ၿပန္ဆပ္ရမယ္၊ ကိုယ္ဘယ္ေလာက္ ေငြအရင္ဘယ္ေလာက္ရေအာင္ စုထားရမယ္ဆုိတဲ့ ကိန္းဂဏန္းေလးေတြ သိလာပါလိမ့္မယ္။

လိုအပ္တဲ့ မတည္ေငြ (deposit) အတြက္ ဘယ္လုိစုေဆာင္းမလဲ၊ ဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာစုေဆာင္းမလဲ၊ ဘယ္ေလာက္စုေဆာင္းမလဲဆိုတာ သခ်ာၤနည္းနဲ႔ တြက္ခ်က္ထားရပါမယ္။ မတည္ေငြက အနည္းဆံုး ၅% မၿဖစ္မေနရွိရမွာဆိုေတာ့ ၂၀% ေလာက္ရွိရင္ ၀ယ္သင့္ၿပီးလုိ႔ ယူဆပါတယ္။ ၂၀% ေအာက္ဆုိရင္ေတာ့ lender mortgage insurance အတြက္ အပိုကုန္က်သလုိ ေခ်းရမယ့္ေငြမ်ားေတာ့ အႏၲရာယ္မ်ားတာေတြေၾကာင့္ ၂၀% ေလာက္အထိေတာ့ ရေအာင္စုေဆာင္းဖို႔ အၾကံေပးခ်င္ပါတယ္။ ၂၀% ထက္ေက်ာ္ေအာင္ဆုိၿပီးေတာ့လည္း မ၀ယ္ေသးပဲနဲ႔ ႏွစ္ရွည္လမ်ား ဆက္ၿပီး မစုေဆာင္းသင့္ပါဘူး။ ဘယ္လို႔လဲဆိုေတာ့ အဲဒီ စုေဆာင္းေနတဲ့ကာလအတြက္မွာ ေပးေနရတဲ့ ႏွစ္စဥ္အိမ္ငွားခနဲ႔၊ ႏွစ္ၾကာတာနဲ႔အမွ် ၀ယ္မယ့္အိမ္ေစ်းတက္လာတဲ့နဲ႔ တြက္ၾကည့္လုိက္ရင္ မကိုက္ပါဘူး။

ေငြေၾကးပိုင္းဆိုင္ရာ တြက္ခ်က္မႈေတြအရ ဘယ္ေလာက္တန္အိမ္၀ယ္ႏုိင္မယ္ဆုိတာ သိလာရင္ အဲဒီေငြနဲ႔ ဘယ္ရပ္ကြက္ေတြမွာ ၀ယ္လို႔ရမလဲဆိုတာ စနည္းနာၾကည့္ခ်င္ရင္ www.realestate.com.au and domain.com.au မွာ ကိုယ္စိတ္၀င္စားတဲ့ ရပ္ကြက္ေလးေတြရဲ႕  Median House Price and Median Unit Price ကို ၾကည့္လုိက္ရင္ အဲဒီရပ္ကြက္မွာ ကိုယ္တတ္ႏိုင္၊ မတတ္ႏိုင္သိရပါလိမ့္မယ္။

အဲဒီလုိ ရပ္ကြက္ေတြ စနည္းနာ၊ ကိုယ္သိတဲ့ အသိေတြရဲ႔ ရပ္ကြက္ေတြအေၾကာင္းေမးရင္းနဲ႔ ေငြစုရပါတယ္။ တုိက္ပြဲ၀င္ဖို႔ ဓါးေသြးေနတယ္ေပါ့ေလ။ အဲဒီစိတ္ရွည္ရွည္နဲ႔ ဓါးေသြးရင္း ဓါးလည္းထက္၊ တုိက္ပြဲ၀င္ဖုိ႔လည္း အဆင္သင့္ၿဖစ္ၿပီးဆိုရင္ေတာ့ အိမ္ေတြ လိုက္မၾကည့္ရေသးပါဘူး။ ဘဏ္ကလူေတြနဲ႔ အရင္ေတြ႕ၿပီး ဘဏ္က ကုိယ့္ကို ဘယ္ေလာက္ထုတ္ေခ်းပါမယ္ဆိုၿပီး အၾကမ္းဖ်င္းအတည္ၿပဳေပးတဲ့ Conditional Loan Offer သြားယူထားရပါတယ္။ ကိုယ္မအားရင္ ညေနပိုင္းနဲ႔၊ ရံုးပိတ္ရက္ေတြမွာ သူတုိ႔ကို အိမ္လာခိုင္းလုိ႔ရပါတယ္။ အဲဒါေလးရၿပီးဆိုရင္ေတာ့ ကိုယ္လုိခ်င္တဲ့အိမ္ေတြ လိုက္ၾကည့္ရပါၿပီ။
 
ဆက္ပါဦးမည္။
(Credit to Ko Kangraoo and MMCP)