ဆစ္ဒနီမွာ အိမ္၀ယ္မယ္ဆိုရင္ ... (၁)

ပထမဦးဆံုးေၿပာလိုတာက ဒီပို႔စ္ကို အန္တီဆြိ ေရးတာ မဟုတ္ပါ။ ဖိုရမ္ထဲမွ ေမာင္ေလးတစ္ေယာက္လိုခင္မင္ရေသာ အေမာင္ ကန္ဂရူး (Kangaroo ) ရဲ႔ အိမ္၀ယ္တဲ႔ အေတြ႔အၾကံဳနဲ႔ ေဆာင္ရန္ေရွာင္ရန္ေလးေတြ ေရးထားတဲ႔ ပို႔စ္ကို သေဘာက်လို႔ ရွယ္ေပးလိုက္တာပါ။

 ေအာ္ဇီမွစာဖတ္ပရိတ္သတ္မ်ားအတြက္ ဗဟုသုတ ရေစရန္ အလို႔ငွါ ရည္ရြယ္ပါတယ္။

ဟိုေန႔ကပဲ သူတို႔အိမ္သစ္ကေလးကို အလည္ေရာက္ခဲ႔လို႔ တစ္ခါတည္း ခြင္႔ေတာင္းခဲ႔တာ။ အိမ္ရွင္မေလးကေတာ႔ အန္တီဆြိေရတဲ႔ ေၿပာင္းတာ တစ္ပတ္ရွိၿပီ ခုခ်ိန္ထိ ကိုယ္႔အိမ္လို႔ မခံစားရေသးဘူးတဲ႔ ေၿပာရွာတယ္။ သူတို႔အိမ္က ေရကူးကန္ေလးနဲ႔ ေဆးၿဖဴသုတ္ထားၿပီး ၿခံစည္းရိုးေလး သပ္သပ္ရပ္ရပ္နဲ႔ ေတာ္ေတာ္ေကာင္းပါတယ္။ သူကလဲ အန္တီဆြိတို႔ကို တစ္ခ်ိန္လံုး အိမ္၀ယ္ဖို႔ တိုက္တြန္းေနေတာ႔တာပဲ။ ကိုယ္ေတြကလဲ ဟိုကအိမ္ကို ၿပန္ေရာင္းမွ၊ ေအာ္ဇီနဲ႔ စလံုး ေငြလဲႊႏံွဳးတက္မွဆို ထိုင္ေစာင္႔ေနတာနဲ႔ စဥ္းစားေနတံုးရွိေသးတယ္။

သူက အိုးပိုင္အိမ္ပိုင္ အပိုင္း (၁) ... (၂) ဆို အပိုင္းေလးေတြ ခဲြထားတာ (၉) အထိပဲ။ ဖတ္သူေတြ ဆန္႔တငံ႔ငံ႔ၿဖစ္မွာစိုးလို႔ အန္တီဆြိမွ တစ္ေန႔ကို ၂ပိုင္းခန္႔ကို ပို႔စ္ (၁)ပုဒ္အၿဖစ္တင္ေပးပါမယ္။

ဒီပို႔စ္အတြက္ ၿမန္မာက်ဴးပစ္ဖိုရမ္ကိုေရာ၊ အေမာင္ ကန္ဂရူးကိုေရာ ခရက္ဒစ္ေပးပါတယ္။

အိုးပိုင္ အိမ္ပိုင္ - အပိုင္း (၁)

ေအာ္စီမွာ အခ်ိန္ၿပည့္(full-time) အလုပ္လုပ္တဲ့သူေတြဆိုရင္ ဘယ္လိုအလုပ္အကိုင္မ်ိဳးကိုပဲလုပ္လုပ္ အသံုးစရိတ္ကို ေခြ်တာၿပီး ၀င္ေငြနဲ႔ ထြက္ေငြကို စီမံခန္႔ခြဲႏိုင္မယ္ဆိုရင္ မိမိနဲ႔ လက္လွမ္းမီရာ အိမ္တစ္လံုးေလာက္ေတာ့ အနည္းဆံုး ၀ယ္ႏုိင္ၾကတာကိုး။ အဲ့ေတာ့ အိမ္ေလးတစ္လံုး၀ယ္ၿပီး အိုးပိုင္အိမ္ပိုင္ေလးနဲ႔ ေနဖို႔ဆိုတာ ေအာ္စီေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားရဲ႕အိမ္မက္တစ္ခုပါပဲ။

ၿမန္မာၿပည္က ကြ်န္ေတာ္နဲ႔ သိတဲ့ အန္တီတစ္ေယာက္ဆုိရင္ သူ႔ငယ္ခ်စ္ဦးကို အိမ္တစ္ေဆာင္ မီးတစ္ေၿပာင္နဲ႔ ေနရမွ၊ တင္ေတာင္းမွ ယူမယ္ဆုိေတာ့ ဟုိခမ်ာမွာ ဟတ္ေကာ့ၾကီးၿဖစ္လို႔ ၾကိုးစားရင္းနဲ႔ သူတို႔ေတြ အသက္ ၄၀ ေက်ာ္၊ ၅၀ တန္းေတြ ၿဖစ္ကုန္ပါၿပီ။ အခုေတာ့ ငယ္ကြ်မ္းေဆြေတြ ၿဖစ္ကုန္ၿပီ။ အစကတည္းက အဓိကက အဓိကပဲ ၿဖစ္ရမွာ။
၁။ မတည္ေငြ(Deposit)

အိမ္၀ယ္ဖို႔ဆုိရင္ အိမ္တန္ဖိုးရဲ႕ အနည္းဆံုး ၅% ကို မတည္ေငြ  deposit  အေနနဲ႔ ကုိယ္မွာ စုထားၿပီးသားရွိရပါမယ္။ ဒါမွ က်န္တဲ့ ၉၅% ရာခိုင္ႏႈန္းကို ဘယ္က ထုတ္ေခ်းမွာပါ။ ဥပမာ တြက္ရလြယ္ေအာင္ ၄ သိန္းတန္ အိမ္ (သို႔) တိုက္ခန္း ၀ယ္မယ္ဆိုၾကပါစို႔ဆိုရင္ မတည္ေငြ ၅% ဆိုေတာ့ ကုိယ္လက္ထဲမွာ စုေငြ ၂ ေသာင္း ရွိထားရပါမယ္။ ဒါေပမယ့္ ၂၀% နဲ႔အထက္ (၈ ေသာင္းႏွင့္ အထက္) စုေငြရွိရင္ေတာ့ ပိုေကာင္းပါတယ္။ ဒါမွ lender mortgage insurance ေတြေပးဖုိ႔၊ genuine saving history ေတြၿပဖုိ႔ မလိုေတာ့ပါဘူး။

အိမ္တန္ဖိုး = ၄ သိန္း
စုေငြ ၅% = ၂ ေသာင္း
စုေငြ ၂၀% = ၈ ေသာင္း

---

ကြ်န္ေတာ္ေရးလက္စနဲ႔ စက္က အလိုလိုပါ၀ါက်သြားလို႔ ပို႔စ္တစ္ခုစာေလာက္ ေပ်ာက္သြားလို႔ အဲလိုထပ္မၿဖစ္ေအာင္ ေရးၿပီးသမွ်ကို အပိုင္းေလးေတြ ခြဲၿပီးတင္ေတာ့မယ္။ ေနာက္ပို႔စ္ေတြမွာ အခ်ိန္ရရင္ ေရးဖို႔ စဥ္းစားထားတဲ့ ေခါင္းစဥ္အခ်က္အလက္ေတြကို ေအာက္မွာ ေရးထားပါတယ္။ က်ဴးပစ္ေတြလည္း ကြ်န္ေတာ္ကို ေရးဖို႔ ဆႏၵၿပဳခ်င္တဲ့ ေခါင္းစဥ္ေလးေတြ ရွိရင္လည္း ေၿပာၿပေပးပါ။

၂။ တုိက္ခန္း ၀ယ္မလား၊ လံုးခ်င္းအိမ္၀ယ္မလား။
(က) လူေနမႈပံုစံ
(ခ) လက္လွမ္းမွီေသာ ေငြေၾကးပမာဏ
(ဂ) ရင္းႏႈီးၿမႈပ္ႏွံမႈ ရႈေထာင့္

၃။ ဘယ္ရပ္ကြက္မွာ ၀ယ္မလဲ။
(က) ၿမိဳ႔လည္ေကာင္ႏွင့္ နီးမႈ
(ခ) အလုပ္၊ ကေလးတက္တဲ့ေက်ာင္းနဲ႔ နီးမႈ
(ဂ) ရင္းႏွီးၿမႈပ္ႏွံမႈ ရႈေထာင့္

၄။ အိမ္ေၾကြး ၿပန္ဆပ္ႏုိင္ဖုိ႔ ဘယ္အခ်က္ေတြ ထည့္သြင္းစဥ္းစားရမလဲ။
(က) အလုပ္အကိုင္ႏွင့္ ၀င္ေငြ
(ခ) မိသားစု စီမံကိန္း
(ဂ) အတိုးႏႈန္း အေၿပာင္းအလဲ
(ဃ) အေရးေပၚအေၿခအေန

၅။ အိမ္၀ယ္ရင္ ဆက္ဆံရမယ့္သူမ်ား အေၾကာင္း
(က) အေရာင္းပြဲစား
(ခ) ဘဏ္ႏွင့္ ဘဏ္ပြဲစား
(ဂ) ပိုင္ဆိုင္မႈ လြဲေၿပာင္းေရး အရာရွိ (conveyance r) သို႔ ေရွ႔ေန
(ဃ) အိမ္စစ္ေဆးသူမ်ား (pest and building inspectors)
(ဃ) ေကာင္စီ

၆။ အိမ္၀ယ္ရင္ ၿဖတ္သန္းရမယ့္ အဆင့္မ်ား။
(က) စီမံကိန္း ေရးဆြဲၿခင္း
(ခ) ေငြေၾကးစုေဆာင္းၿခင္း
(ဂ) သင့္ေတာ္တဲ့ အိမ္လုိက္ရွာၿခင္း
(ဃ) ေစ်းညွိၿခင္းနဲ႔ ပိုင္ဆုိင္မွႈေၿပာင္းလဲၿခင္း
(င) အိမ္ေၿပာင္းၿခင္း

၇။ အိမ္လုိက္ရွာတဲ့အခါမွာ ဘယ္အခ်က္ေတြ သတိထားၾကည့္ရမလဲ။
(က) တုိက္ခန္းအတြက္
(ခ) လံုးခ်င္းအိမ္အတြက္

အိုးပိုင္ အိမ္ပိုင္ - အပိုင္း (၂)

၂။ တုိက္ခန္း ၀ယ္မလား၊ လံုးခ်င္းအိမ္၀ယ္မလား။

တုိက္ခန္း၀ယ္မလား၊ လံုးခ်င္းအိမ္ ၀ယ္မလားဆိုတာ ကိုယ့္ရဲ႔ လူမႈေနထုိင္မႈပံုစံ၊ ကိုယ္တတ္ႏိုင္တဲ့ ေငြေၾကးပမာဏနဲ႔ ရင္းႏွီးၿမွပ္ႏႈံမႈ စတဲ့အခ်က္ေတြနဲ႔ ညႈိယူၾကရပါတယ္။ တုိက္ခန္းကေကာင္းတယ္၊ ဒါမွမဟုတ္ အိမ္ကေကာင္းတယ္လို႔ေတာ့ ပံုေသကားခ်ပ္ၾကီး အၿမဲတမ္းေတာ့ ေၿပာလို႔ မရပါဘူး။

လူလြတ္ေတြ၊ ကေလးမရွိေသးတဲ့မိသားစုေတြကေတာ့ အဖုိးနည္း ၀န္ပါ တုိက္ခန္းကို သေဘာက်ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တုိက္ထိန္းသိမ္းခ strata fee ေပးရတာတို႔၊ ပတ္၀န္းက်င္အခန္းေတြက ဆူညံဆူညံလုပ္ရင္ အတုိင္းအတာတစ္ခုအထိေတာ့ သည္းခံၿပီးေနရတာတုိ႔ေတာ့ ရွိတာေပါ့။ ကေလးငယ္ေလးေတြရွိတဲ့ မိသားစုေတြက်ေတာ့ ကေလးေတြ ေနာက္ေဖးၿခံမွာ ေဆာ့ကစားလို႔ရတဲ့၊ တိုက္ခန္းထက္စာရင္ Privacy ပိုရတဲ့ လံုးခ်င္းအိမ္ကို ပိုၾကိဳက္ၾကပါတယ္။ လံုးခ်င္းအိမ္ဆိုေတာ့ Council fees  ေပးရတာတို႔၊ ၿမတ္ရိပ္၊ ၿခံရႈင္း၊ အပင္စိုက္၊ ေရေလာင္းတဲ့အလုပ္ေတြ ပံုမွန္မပ်က္မကြက္လုပ္ရတာတို႔ေတာ့ ပါလာမွာေပါ့။

ေယဘူယ်အားၿဖင့္ လံုးခ်င္းအိမ္က တိုက္ခန္းတန္ဖိုးရဲ႔ တစ္ဆခြဲ၊ ႏွစ္ဆေလာက္ၿဖစ္ေနေတာ့ လက္လွမ္းမီသူေတြကေတာ့ လံုးခ်င္းအိမ္၀ယ္ၾကေပမယ့္ တစ္ခ်ိဳ႕ကေတာ့ ကိုယ္ႏုိင္တဲ့ တိုက္ခန္းေလးကို ပထမ ၀ယ္ၿပီးမွ ေနာက္တစ္ဆင့္အေနနဲ႔ ေငြစုၿပီး လံုးခ်င္းအိမ္ကို ၀ယ္တဲ့သူေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ၿမတ္ရိတ္၊ ၿခံရွင္းလံုး၀မၾကိဳက္တဲ့၊ အိမ္မွာ ညအိပ္ခ်ိန္ေလာက္ပဲေနတဲ့ တစ္ခ်ိဳ႕မ်ားက်ေတာ့ တတ္ႏိုင္ေပမယ့္ တိုက္ခန္းမွာပဲ ေနတဲ့သူေတြလည္း ေတြ႔ရပါတယ္။  realestate.com.au  (သို႔)   domain.com.au မွာ ကိုယ္စိတ္၀င္စားတဲ့ရပ္ကြက္နဲ႔ ေရာင္းမယ့္အိမ္ေတြကို ရွာၾကည့္ၿပီး median house price or median unite price ကို ၾကည့္လိုက္ရင္ အဲဒီရပ္ကြက္က ကိုယ့္အထြာထဲမွာ ၀င္၊ မ၀င္သိႏိုင္ပါတယ္။

ရင္းႏွီးၿမႈပ္ႏွံမႈရႈေထာင့္ကဆုိရင္ေတာ့ ေအာ္စီမွာ ေရရွည္ေနမယ္ဆုိရင္ လံုးခ်င္းအိမ္ကို ၀ယ္ပါ  လုိ႔ ကြ်န္ေတာ္အၾကံဥာဏ္ေတာင္းခံတဲ့သူက ကြ်န္ေတာ္ကို ေၿပာၿပဖူးပါတယ္။ သူကိုယ္တုိင္ကေတာ့ အလုပ္နဲ႔နီးတဲ့ တုိက္ခန္းေလးမွာ ၀ယ္ေနၿပီးေတာ့၊ ေၿမၾကီးသက္သက္ ထပ္၀ယ္ထားပါတယ္။ အေဆာက္အအံုသက္သက္က ႏွစ္ၾကာလာတာနဲ႔အမွ် တန္ဖိုးက်လာပါတယ္။ အဲဒီတုိက္ခန္း အခ်ိဳးက်ပိုင္တဲ့ေၿမၾကီးကသာ တန္ဖုိးတက္လာတာပါ။ လံုးခ်င္းအိမ္က်ေတာ့ တုိက္ခန္းထက္စာရင္ ေၿမၾကီးပိုင္ဆုိင္မႈပိုမ်ားေတာ့ ႏွစ္ရွည္မွာ တုိက္ခန္းထက္ သိသိသာသာ တန္ဖိုးတက္ပါတယ္။ Buildings depreciate but land appreciate လို႔ ဆုိရုိးရွိပါတယ္။

ဆက္ပါမည္ ...
(Credit to Ko Kangaroo and  MMCP)