ဆစ္ဒနီမွာ အိမ္၀ယ္မယ္ဆိုရင္ ... (၄)

ဆစ္ဒနီမွာ အိမ္၀ယ္မယ္ဆိုရင္ ... (၁)

ဆစ္ဒနီမွာ အိမ္၀ယ္မယ္ဆိုရင္ ... (၂)

ဆစ္ဒနီမွာ အိမ္၀ယ္မယ္ဆိုရင္ ... (၃)

အိုးပိုင္ အိမ္ပိုင္ - အပိုင္း (၇)

ေရွ႔ပို႔စ္မွာေၿပာခဲ့သလုိ ေငြေၾကးကိစၥတြက္ခ်က္တဲ့အခါမွာ အစုိးရက ကိုယ့္ရဲ႔ပထမဦးဆံုး အိမ္၀ယ္ရင္ အစုိးရက ေထာက္ပံ့ေၾကးေပးတဲ့ ေဒၚလာ ၇၀၀၀ ရယ္၊ အစိုးရကို ေဒၚလာ ၁၅၀၀၀ ပတ္၀န္းက်င္ေလာက္ေပးရမယ့္ အ၀ယ္ခြန္ရယ္ကိုပါ ထည့္တြက္ရပါမယ္။ အိမ္၀ယ္ဖုိ႔ေငြစုေနတဲ့သူေတြအတြက္ ႏွစ္စဥ္ ကိုယ္စုတဲ့ေငြအလိုက္ အစုိးရက အခ်ိဳးက်လုိက္ထည့္ေပးတဲ့ First Home Saver Account ကလည္း ေတာ္ေတာ္အက်ိဳးမ်ားပါတယ္။

၆(ခ)။ သင့္ေတာ္တဲ့ အိမ္လုိက္ရွာၿခင္း

လံုေလာက္တဲ့စုေငြရွိၿပီ၊ ဘဏ္ကလည္း ထုတ္ေခ်းမယ့္ေငြပမာဏကမ္းလွမ္းခ်က္ရၿပီဆုိရင္ ကုိယ္လုိခ်င္တဲ့အိမ္ေလးကို လုိက္ၾကည့္လုိရပါၿပီး။ ကိုယ္နဲ႔ သင့္ေတာ္မယ့္အိမ္မ်ိဳးရဖုိ႔ ၂-၆ လေလာက္ၾကာတတ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တစ္ခ်ိဳ႔လည္း ရက္တုိတိုနဲ႔ တစ္ခ်ိဳ႔လည္း ႏွစ္ရွည္လမ်ား ရွာၾကရတာ ရံဖန္ရံခါေတြ႔ရပါတယ္။အိမ္လုိက္ရွာရတာ ကိုယ္နားရမယ့္ အလုပ္ပိတ္ရက္ေတြမွာ အိမ္လိုက္ၾကည့္ရေတာ့ စၾကည့္တဲ့ တစ္ပတ္၊ ႏွစ္ပတ္ေလာက္က မသိသာေပမယ့္ လနဲ႔ခ်ီလာရင္ၾကေတာ့ ပင္ပန္းလာပါတယ္။ ဒီၾကားထဲမွာ လင္မယား သူ႔အၾကိုက္နဲ႔ကိုယ့္အၾကိုက္လည္း ညွိရပါေသးတယ္။ အၾကိုက္ညွိရတာ၊ အၿပိုင္အဆိုင္ အိမ္ေစ်းညွိရတာေတြကို ပင္ပန္းေနတဲ့အခ်ိန္မွာလုပ္ရေတာ့မိသားစုပိုင္းဆုိင္ရာမွာလည္း ကတိကစေတြ မၿဖစ္လာေအာင္ သတိထားရပါတယ္။

သြားၾကည့္တဲ့အိမ္ကို သေဘာက်လို႔ ေရွ႕ဆက္မယ့္ဆိုရင္ ပြဲစားဆီမွာ ပါလာတတ္တဲ့ ဃသညအမေခအ Contract of Sales ကို အၾကည့္ဖ်ဥ္းၾကည့္လုိက္လုိ႔ရပါတယ္။ အိမ္၀ယ္ရင္ အိမ္နဲ႔အတူတူ ဘာေတြပါရမလဲ၊ ဘာေတြမရဘူးလဲ၊ ေကာင္စီရဲ႔ ကန္႔သတ္ခ်က္၊ ခြင့္ၿပဳခ်က္၊ မိလ’ာလိုင္း ဆက္သြယ္ပံု၊ စံေပၚပမာဏ၊ ေငြေခ်ရမယ့္ရက္၊ နစ္နာေၾကးေတြကို သိႏုိင္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ပြဲစားကို စာခ်ဳပ္ကို ကိုယ့္စီ အီးေမးပို႔ခုိင္းၿပီး ကုိယ္က ကိုယ့္ရဲ႔ conveyancer/layer ကို အေသးစိတ္ဖတ္ခုိင္းရပါတယ္။

ကိုယ္ေငြေခ်းမယ့္ဘဏ္ဆီကလည္း အဲဒီအိမ္ ပတ္၀န္းက်င္မွာ ေနာက္ဆံုး အေရာင္းအ၀ယ္ၿဖစ္ခဲ့တဲ့ အိမ္ေစ်းေတြ(RP Data report) ကို ေတာင္းလုိ႔ရပါတယ္။

၆(ဂ)။ ေစ်းညွိၿခင္းနဲ႔ ပိုင္ဆုိင္မွႈေၿပာင္းလဲၿခင္းconveyancer  ကို စာခ်ဳပ္ဖတ္ခိုင္းလိုက္ရင္ ေရွ႔မွာေၿပာခဲ့တဲ့အခ်က္ေတြထဲက အေရးၾကီးတဲ့အခ်က္ေတြ၊ တၿခားကိုယ္သိထားရမယ့္အခ်က္ေတြ (ဥပမာ ဂိုေထာင္နဲ႔ အဖီေလးက ေကာင္စီခြင့္ၿပဳခ်က္မပါပဲ ေဆာက္ထားတယ္) ကို ရွင္းၿပပါလိမ့္မယ္။အားလံုးၾကိုက္ၿပီဆုိရင္ ေစ်းညိ၊ ေစ်းတည့္ရင္ ေဒၚလာ တစ္ေထာင္ေက်ာ္ (အိမ္တန္ဖိုးရဲ႔ ၀.၂၅%) ေလာက္ စံေပၚေပးၿပီး စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ပါတယ္။ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ၿပီးသြားရင္ ၀ယ္သူဘက္က ၅ ရက္ (၁၀ ရက္ေလာက္ ၿဖစ္ေအာင္ စာခ်ဳပ္ထဲမွာ တုိးေတာင္းသင့္ပါတယ္) အိမ္ကို အေသးစိတ္စစ္ဖုိ႔ အခ်ိန္ရပါတယ္။ cooling-off period လို႔ေခၚပါတယ္။ အဲဒီကာလအတြင္းမွာ ၀ယ္သူက building inspection and pest inspection  လုပ္လို႔ မၾကိုက္ေတာ့ဘူးဆုိရင္ ၿဖစ္ၿဖစ္၊ တၿခားအေၾကာင္းတစ္ခုခုေၾကာင့္ပဲ ၿဖစ္ၿဖစ္ စာခ်ဳပ္ကို စံေပၚအဆံုးခံၿပီး ဖ်က္သိမ္းခြင့္ရွိပါတယ္။ ေရာင္းသူကေတာ့ လံုး၀ဖ်က္သိမ္းခြင့္ မရွိပါဘူး။ အားလံုးအိုေကတယ္ဆိုရင္ အဲဒီကာလအဆံုးမွာ က်န္တဲ့ ၅-၁၀% ကိုေပးရပါတယ္။ ဒါဆို ၀ယ္သူက ေနာက္ဆုတ္လို႔ မရေတာ့ပါဘူး။ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္တဲ့ရက္ကေန ၄၂ ရက္ၿပည့္ရင္ က်န္တဲ့ေငြကို အၿပီးေခ်ရပါတယ္။ conveyancer  က အကူအညီေပးပါလိမ့္မယ္။ နံမည္ေၿပာင္း၊ ၀ယ္ခြန္ေပးတာေတြလည္း လုပ္ေပးပါလိမ့္မယ္။ ၿပီးေတာ့ သူ႔ရဲ႔အက်ိဳးေဆာင္ခလည္း အဲဒီအခ်ိန္မွာ ေတာင္းခံပါလိမ့္မယ္။


၆(ဃ)။ အိမ္ေၿပာင္းၿခင္း

ေငြအေၾကေခ်ၿပီးလုိ႔ အိမ္ေၿပာင္းဖုိ႔ ပစၥည္းေရြ႔ဖုိ႔ မနာသလေူင်အ ငွားရင္

    ၁။ လူဘယ္ႏွစ္ေယာက္ လာမွာလဲ။
    ၂။ ဘယ္ႏွစ္တန္ကား လာမွာလဲ။
    ၃။ အိမ္ေထာင္ပရိေဘာဂေတြ မပြန္းပဲေအာင္ပတ္ဖုိ႔ ေစာင္၊ ၿကိုး၊ ကားမွာ hydrolic အစရွိတာေတြ ပါသလား။

ေမးသင့္ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ေတြ တစ္ခါက အိမ္ေၿပာင္းတုန္းက ေစ်းသက္သာလုိ႔ဆိုၿပီး ငွားလုိက္တာ ေရာက္လာေတာ့ လေည ကားပိစိေကြးေလး ႏွစ္စီးနဲ႔ မနည္းဖိသိပ္ထည့္ရတာရယ္၊ သယ္တဲ့သူေတြကလည္း မကြ်မ္းက်င္တာေတြေၾကာင့္ အခ်ိန္ေတြၾကာေတာ့ နာရီနဲ႔တြက္ေပးရေတာ့ ပိုက္ဆံေတာင္ ပိုကုန္၊ လူပင္ပန္းၿဖစ္ရပါတယ္။ ေစာင္ေတြ၊ ၾကုိးေတြမပါေတာ့ ပစၥည္းေတြ ပြန္းပဲ၊ ပ်က္စီးကုန္တာ စိတ္ေတာ္ေတာ္ပ်က္ရတယ္။

********************************************************************************

အိုးပိုင္ အိမ္ပိုင္ - အပိုင္း (၈)

    ၇။ အိမ္လုိက္ရွာတဲ့အခါမွာ ဘယ္အခ်က္ေတြ သတိထားၾကည့္ရမလဲ။

    ၇(က)။ တုိက္ခန္း

    ေလးလတစ္ခါ ေဒၚလာ ၅၀၀ ေလာက္ေပးရတဲ့ တုိက္ထိမ္းသိန္းခ strata fee ကို သိထားသင့္ပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႔ တုိက္ေတြမွာ ေရကူးကန္၊ အသားကင္ေနရာ၊spa, tennis court, gym အစရွိတာေတြပါေတာ့ တိုက္ထိမ္းသိန္းခက ေစ်းမ်ားေနၿပီး ကုိယ္က အဲဒါေတြ မသံုးဘူးဆုိရင္ ဟန္မက်ၿပန္ဘူး။ တခ်ိဳ႔တိုက္ေတြက်ေတာ့ ေစ်းကို သက္သက္မ်ားတာေတြလည္း ရွိပါတယ္။

    ကိုယ့္အခန္းက တုိက္တစ္တုိက္လံုးရဲ႔၊ ၀င္းၾကီးတစ္ခုလံုးရဲ႔ အမိႈက္ပံုးေတြ ထားတဲ့ေနရာနဲ႔နီးတယ္ဆုိရင္လည္း လူေတြက အဖံုးလံုေအာင္ မပိတ္သြားလို႔ အနံေတြရႏိုင္သလုိ၊ အဖုံးကို တစ္ဒံုးဒံုးပိတ္ေတာ့ အထူးသၿဖင့္ ညဘက္မွာ နားလည္းၿငီးပါတယ္။ အမႈိုက္လာသိမ္းရင္လည္း အထူးသၿဖင့္ မနက္ေစာေစာ အိပ္ေကာင္းခ်ိန္မွာ ေတာ္ေတာ္နားၿငီးပါတယ္။

    စံေပၚေပးၿပီးလုိ႔ တုိက္စစ္ခိုင္းလိုက္လို႔ ထြက္လာတဲ့ ်အမေအေ strata report ကို အမႈမဲ့အမွတ္မဲ့ မထားသင့္ပါဘူး။ တုိက္ရဲ႔အေၿခအေန၊ အတြင္းပိုင္း ယိုယြင္းမႈ၊ ေရစိမ့္မႈ၊ အက္ေၾကာင္းလုိက္မႈ၊ တုိက္ေစာင္းမႈ အစရွိတာေတြ ေၿပာၿပေပးပါလိမ့္ယ္။

    ကိုယ့္တုိက္ခန္းက ပုစိကြစိကေလးေတြနဲ႔ မိသားစုေတြ အေနမ်ားတယ္ဆုိရင္လည္း ကိုယ္ပတ္၀န္းက်င္အခန္းက ကေလးေတြ ေၿပးလႊား၊ ခုန္ေပါက္လုပ္ေတာ့ အဲဒီ့ ဗိုလ္ဆူညံေတြ၊ ဗိုလ္ေတာက္တဲ့ေတြကိုလည္း ေတာ္ေတာ္ သည္းညီးခံရပါမယ္။

    တစ္ခ်ိဳ႕ေတြက ေၿမညီထက္ကို မၾကုိက္ၾကၿပန္ဘူး။ ေအာ္စီမွာ ၿပဳတင္းေပါက္အမ်ားစုက မွန္နဲ႔ ၿဖစ္လုိ႔ သူခုိး၀င္ရလြယ္လို႔ပါ။ ဒါေပမယ့္လည္း အေပၚထက္ေတြကို ေရပိုက္ေတြ၊ တိုင္လံုးေတြကေန တြယ္တက္ၿပီး ၀င္ေဖာက္သြားတာလည္း ၾကားဖူးပါတယ္။ တုိက္အ၀င္မွာတင္ ေသာ့တစ္ထပ္ဖြင့္၀င္ရတဲ့ security apartment ဆုိရင္ ေကာင္းပါတယ္။

    (ခ) လံုးခ်င္းအိမ္အတြက္

    လံုးခ်င္းအိမ္၀ယ္တယ္ဆိုတာ အမ်ားစုက ကေလးရွိလုိ႔၀ယ္တာဆုိေတာ့ ကိုယ့္ကေလးၾကီးၿပင္းမယ့္ အိမ္ပတ္၀န္းက်င္ကို အိမ္သြားၾကည့္တဲ့အခါမွာ ထည့္ၾကည့္သင့္ပါတယ္။

    အိမ္စာခ်ဳပ္ရဲ႔ ေနာက္ဆံုးမွာပါတဲ့ မိလ’ာလိုင္းဆက္သြယ္မႈကို သိထားသင့္ပါတယ္။ အစုိးရ မိလ’ာလိုင္းၾကီးက ကိုယ့္ၿခံထဲက ၿဖတ္သြားတယ္ဆုိရင္ အဲဒီလုိင္းနဲ႔ ပတ္၀န္းက်င္မွာ အတည္အတံ့ဘာမွာ (ဥပမာ ဂိုေထာင္၊ ဒုတိယအိမ္၊ ေရကူးကန္) ေဆာက္ခြင့္ မရွိပါဘူး။ ဒါဆို ကုိယ့္ေၿမက ပိုင္ၿပီး ဘာမွ လုပ္မရသလုိ၊ ၿပန္ေရာင္းရင္လည္း ၀ယ္သူမၾကိုက္ေတာ့ ေစ်းမရ၊ ေရာင္းမထြက္ၿဖစ္ပါတယ္။

    ေၿမကြက္ပံုစံအရ ေထာင့္မွန္စတုဂံ၊ စတုရန္းပံုၿဖစ္ရင္ ေကာင္းပါတယ္။ ၾတိဂံပံုလုိလုိ၊ ငါးေထာင့္၊ ေၿခာက္ေထာင့္ၿဖစ္ေနတာမ်ိဳးဆုိရင္ ေၿမေနရာေလလြင့္လို႔ အိမ္ေဆာက္ရင္ ခက္သလုိ လူလည္းမၾကိုက္ပါဘူး။ မ်က္ႏွာပြင့္က်ယ္ရင္ အကြက္ကို ပိုင္းေရာင္းရင္နဲ႔၊ ေနာက္မွာ အိမ္ေဆာက္ရင္ သူတုိ႔အတြက္ လမ္းေပးဖုိ႔ အဆင္ေၿပပါတယ္။ ႏို႔မဟုတ္ရင္ လမ္းေပးစရာမရွိလုိ႔ ေၿမကြက္ ဘယ္ေလာက္ၾကီးၾကီး ပိုင္းမရ၊ အိမ္ထပ္ေဆာင္မရၿဖစ္ပါတယ္။

    ကိုယ့္အကြက္ေနာက္မွာက လူေနအိမ္မဟုတ္ပဲ လမ္းၿဖစ္ေနတာတို႔၊ ပန္းၿခံၿဖစ္ေနတာတုိ႔ဆို သူခုိးက အိမ္ေရွ႔က၀င္ ေနာက္ကထြက္၊ အိမ္ေနာက္က၀င္ ေရွ႔ကထြက္လုပ္လို႔ရပါတယ္။ သူခုိးက ေခ်ာင္းလုိ႔လည္း ေကာင္းပါတယ္။

    ကိယ့္အိမ္က အဓိကလမ္းမၾကီးေပၚမွာ၊ လမ္းဦးတိုက္မွာ၊ ေထာင့္မွာ၊ အေကြ႔ရဲ႔ အၿပင္လမ္းမွာဆိုရင္ ကိုယ့္အိမ္ကို လူတကာၿမင္ေနရလုိ႔ privacy လံုး၀မရွိပါဘူး။ ဥပမာ အိမ္ေရွ႔မွာ ေအးေအးလူထူထြက္ၿပီး ကစားတာ၊ စကားေၿပာတာ လုပ္လုိ႔ လံုး၀မရပါဘူး။ ၿခံထဲလည္း အမႈိက္အရမ္း၀င္ပါတယ္။ ကားေတြ ဘရိတ္မအုတ္ႏိုင္ရင္ ကိုယ့္အိမ္ထဲ ၀င္လာႏိုင္ပါတယ္။ ကေလးငယ္ေတြရွိရင္လည္း သူတုိ႔ ေရွ့ေၿမကြက္မွာ ထြက္ကစားဖုိ႔ အႏၲရာယ္မ်ားပါတယ္။ 

 ********************************************************************

အိုးပိုင္ အိမ္ပိုင္ - အပိုင္း (၉)

ကြ်န္ေတာ္ရဲ႔ အုိးပိုင္အိမ္ပိုင္ တရုတ္သိုင္းကား ဇာတ္လမ္းဆက္ ၿပီးပါၿပီ ခင္ဗ်ာ။

ဇာတ္လမ္းဆက္ေလးၿပီးသြားေတာ့ အပိတ္ေလးအေနနဲ႔ ေၾကၿငာေလး၀င္ ... အဲေလ ... ဟုတ္ပါဘူး။ အပိတ္ေလးေနနဲ႔ အခုတစ္ေလာ ဆစ္ဒနီမွာ ေသနတ္ပစ္မႈေတြ ခဏခဏၿဖစ္ေနတာ ပါတယ္။ အဲဒီရပ္ကြက္ေတြဆို မႈခင္းမ်ား၊ မေအးခ်မ္းေတာ့ အိမ္၀ယ္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ေ၀းေ၀းေရွာင္ဗ်ိဳ႕။ အဲဒီ့ထဲကမွ Fairfield ဆိုရင္ အိမ္ေစ်းသက္သာေပမယ့္ အဲဒီမွာေနတဲ့ သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္က ပစ္မႈေတြ ခဏခဏၿဖစ္၊ ေဆးေရာင္းတဲ့သူေတြ၊ ၿပသနာရွာတဲ့သူေတြမ်ားလို႔ သူတုိ႔ေတာင္ အိမ္ေရာင္းၿပီး ေၿပာင္းမလို႔ လုပ္ေနတယ္လုိ႔ ေၿပာၿပပါတယ္။ တစ္ၿခား ဘယ္ရပ္ကြက္ေတြ ပါသလဲဆုိတာ ဒီသတင္း ထဲမွာ ဖတ္ၾကည့္လုိက္ပါ။ ပစ္မႈစာရင္းကို ၾကည့္လုိက္ရင္လည္း Fairfield  နဲ႔ သူ႔ပတ္၀န္းက်င္ရပ္ကြက္မွာ ေတာ္ေတာ္ၿဖစ္တာ ေတြ႔ရပါတယ္။

အပိုင္း ၁ မွာကတည္းက ကြ်န္ေတာ္ေရးဖုိ႔ မေမ့ေအာင္ မွတ္ထားတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြ အကုန္ေရးၿပီးသြားပါၿပီ ခင္ဗ်။ ေမးခြန္းေလးေတြ၊ တစ္ၿခား ေရးေစခ်င္တဲ့ အခ်က္အလက္ေလးေတြ ရွိရင္လည္း ေၿပာေပးပါခင္ဗ်။ က်ဴးပစ္တုိ႔ သိတာေလးေတြလည္း ေ၀ငွပါအံုးခင္ဗ်။

(ၿပီးပါၿပီ)

(Credit to Ko Kangraoo and MMCP)